9 سوال رایج مصاحبه دکتری

برای پذیرش در مقطع دکتری، داوطلبان بایستی دو مرحله آزمون کتبی و مصاحبه تخصصی را با موفقیت پشت سر بگذرانند. همان طور که می دانید تاثیر هر کدام از این مراحل 50 درصد است. با اعلام نتایج انتخاب رشته دکتری، طبق روال پذیرش هر ساله چند برابر ظرفیت در آن کد رشته محل به مصاحبه دکتری دعوت می شوند. داوطلبان برای دعوت شدن به مصاحبه یک دانشگاه، لازم است حتماً فرد نمره حدنصاب آن دانشگاه را کسب کند. تاثیر سن در مصاحبه دکتری مرحله مصاحبه دکتری، به دانشگاه ها واگذار شده و هر دانشگاهی سوالات مصاحبه آن با دانشگاه دیگر یکسان نیست و همین باعث استرس بیشتر متقاضیان دکتری می شود. جلسه مصاحبه دکتری تکرار شدنی نیست و این فرصت فقط یکبار اتفاق می افتد. ما داوطلبانی را دیده ایم که با وجود رتبه خوب در مصاحبه تخصصی پذیرفته نشده اند.

برای اطلاع از نحوه امتیازدهی در مصاحبه دکتری 1403 با پارسین مشاوره همراه باشید .

داوطلبان باید بدانند رتبه خوب داشتن به معنی قبولی قطعی در آزمون دکتری نیست. آزمون کتبی تنها 50% درصد مرحله پذیرش است و برای موفقیت بایستی بتوانید در مصاحبه تخصصی نمره لازم را کسب کنید. هر ساله ما افرادی را می بینیم که در آزمون کتبی دکتری رتبه خوبی کسب نکرده اند ولی توانسته اند در مصاحبه تخصصی نمره بالایی کسب کنند و همین باعث پذیرش نهایی آنها در آزمون دکتری می شود.

تجربیات مصاحبه دکتری کلیه داوطلبان بهتر است قبل از برگزاری جلسه مصاحبه دکتری، از برخی نکات و سوالاتی که در این جلسه از فرد پرسیده خواهد شد، آگاهی یابند، تا بدون هیچ گونه نگرانی پاسخگویی تمامی سوالات مصاحبه دکتری باشند. در این مقاله، فهرستی از سوالات رایج که ممکن است از شما هم در جلسه مصاحبه دکتری پرسیده شود گردآوری شده است.

برای مشاوره تخصصی  شرایط پذیرش رشته های بدون کنکور ۱۴۰۳ با پارسین مشاوره تماس حاصل بفرمایید .

ساختار جلسه مصاحبه دکتری  

پس از اعلام نتایج انتخاب رشته دکتری، دانشگاه های سراسری و دانشگاه آزاد، داوطلبان دعوت به مصاحبه می شوند. مصاحبه دکتری دانشگاه آزاد و دانشگاه های سراسری به صورت جداگانه برگزار می شود و هر دانشگاهی خود تعیین کننده زمان و نحوه دعوت به مصاحبه است.

مصاحبه دانشگاه آزاد بصورت استانی برگزار می شود و هر استان برای واحدهای خود یک مرکز را معرفی می کند. همچنین زمان مصاحبه برای واحدهای مختلف دانشگاه آزاد با هم متفاوت است.

در دانشگاه های سراسری (روزانه، شبانه، پردیس خودگردان، غیرانتفاعی و پیام نور) هر دانشگاهی مصاحبه را بصورت جداگانه برگزار می کند.

بطور قطع، محدودیتی از نظر تعداد مصاحبه ها وجود ندارد. داوطلبان در صورت کسب نمره حد نصاب آن دانشگاه دعوت به مصاحبه می شود.

برای دعوت شدن به مصاحبه دکتری، هر داوطلبی ابتدا باید به سایت دانشگاهی که دعوت به مصاحبه شده مراجعه کند و فرم بررسی صلاحیت های عمومی را تکمیل کند. سپس هزینه مربوط به جلسه مصاحبه را پرداخت کند. در غیر این صورت از گزینش فرد جلوگیری به عمل می آید.

پارسین مشاوره به دلیل داشتن مشاورین مجرب و خبره ثابت کرده است که می‌تواند خدمات فوق العاده با کیفیتی را به کاربران ارائه کند. یکی از این خدمات ارزشمند ارائه پکیج مشاوره تحصیلی است.

هر دانشگاهی بطور کامل در سایت خود اطلاعات و مدارک لازم و همچنین برنامه زمانبندی برای جلسه مصاحبه را اعلام می کند و پس از مشخص می کند  که مصاحبه بصورت حضوری یا مجازی برگزار می شود.

مصاحبه دکتری بصورت یک جلسه ی 10 تا 30 دقیقه ای است. در این بازه زمانی، دانش و توانایی علمی و پژوهشی شما مورد ارزیابی قرار می گیرد. متقاضیان بایستی نشان دهند که آگاهی کافی نسبت به تحصیلات مقطع دکتری دارند و همچنین ثابت کنند که انگیزه لازم برای تحصیل در دانشگاه مورد نظر را دارا می باشند.

سوالات مصاحبه دکتری

قبل از این که به سوالات جلسه مصاحبه دکتری بپردازیم این نکته را یادآوری می کنیم که برخی دانشگاه ها، علاوه بر آزمون کتبی سازمان سنجش، آزمون کتبی برگزار می کنند و در سایت خود منبع و سرفصل های آزمون را مشخص می کنند.

 آزمون کتبی جزئی از نمره 50 درصد مصاحبه به حساب می آید. در برخی دانشگاه ها هر داوطلبی حدنصابی از نمره آزمون را کسب کرد به مصاحبه شفاهی راه پیدا می کنند. در مقابل، بعضی از دانشگاه ها همین آزمون کتبی را برای سنجش تخصصی کافی می دانند و مصاحبه شفاهی برگزار نمی کنند. هر دانشگاه روال خاص خود را دارد.

در جلسه مصاحبه دکتری، هیئت داوران سوالات زیادی از داوطلبان می پرسند.

بیشتر بخوانید : 6 نکته طلایی برای موفقیت در آزمون جامع دکتری 

هدف هیات داوران ارزیابی کامل شما در این زمینه ها است:

• ارزیابی دانش تخصصی و مهارت و توانای شما
• چه انگیزه ای برای تحصیل در مقطع دکتری دارید
• توانایی مدیریت پروژه های دکتری در شرایط عدم قطعیت را دارید
• چه دیدگاه و ارزشی برای مدرک دکتری دارید
• توانایی ارائه پروژه تحقیقاتی را در بازه زمانی مشخص شده با بودجه معین دارید.

هر داوطلبی ممکن است به مصاحبه چند دانشگاه دعوت شود. سوالات مصاحبه هر دانشگاهی با دانشگاه دیگر متفاوت است. بطور کامل نمی توان گفت هر دانشگاهی دقیقاً کدام سوالات را از داوطلبان می پرسند.

برخی سوالات متداول تر هستند و در بین بیشتر دانشگاه ها رایج تر هستند. اگر داوطلبی از قبل حتی از چند مورد از این سوالات اطلاع داشته باشد شانس پذیرش وی بیشتر می شود. تا اینکه بدون هیچ آمادگی در جلسه حضور داشته باشد. مسلماً، پرسیدن بعضی از سوالات توسط اساتید، باعث می شود متقاضی برای چند لحظه سکوت کند و نداشتن جواب مناسب ممکن است برای او یک امتیاز منفی بحساب آید.

اساتید هر دانشگاهی در زمینه ای که تخصص دارند معمولاً سوالات را از همان مبحث مطرح می کند.

سوالاتی که در این مقاله آورده شده بر اساس تجربیات داوطلبان آزمون دکتری در رشته های مختلف و سال های گذشته بیان شده. این سوالات در بیشتر دانشگاه ها رایج تر هستند . پس با ما همراه باشید.

سوال1: خودتان را معرفی کنید            

در بدو ورود به اتاق مصاحبه دکتری، معمولاً اولین سوالی که از داوطلب پرسیده می شود با عبارتی مانند « لطفاً خودتان را معرفی کنید»جلسه مصاحبه شروع می شود. این جمله صرفاً برای آغاز کردن جلسه و کمک به شما برای بدست آوردن اعتماد به نفس در شروع جلسه است.

معرفی که شما از خودتان بیان می کنید بایستی کوتاه و کامل باشد. در این معرفی باید این موارد ذکر شود:

• نام ونام خانوادگی تان
• اسم دانشگاهی که مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد را از آن دریافت کردید.
• رشته و گرایشی که در آن تحصیل کرده اید
• زمینه ی پژوهشی که در آن کار کردید
• مبحث تخصصی که مورد علاقه تان هست را به طور مختصر بیان کنید.

عجله نکنید؛ در طول زمان مصاحبه فرصت برای گفتن تمامی موارد هست به همه موارد پرداخته می شود. سعی کنید دقایق اولیه مصاحبه که مهم ترین لحظات است را خوب شروع کنید. از قبل برای معرفی خود تمرین کنید. زیرا پنج دقیقه اول تاثیر زیادی در ارزیابی شما دارد.

سوال 2: سوال از پایان نامه کارشناسی ارشد

یکی از سوالات رایج که در مصاحبه دکتری در همه دانشگاه ها از داوطلبان پرسیده می شود، سوال از پایان نامه کارشناسی ارشد است.

ماهیت تحصیل در مقطع دکتری همانند کارشناسی ارشد، بیشتر پژوهشی و تحقیقاتی است. پس یکی از مواردی که می توان از آن امتیاز کسب کرد و صلاحیت و توانایی علمی شما را ثابت کند، تسلط کامل بر محتوای پایان نامه کارشناسی ارشد است.

برای دریافت مشاوره کامل و بررسی پایان نامه شما می توانید با کارشناسان تیم پارسین مشاوره تماس بگیرید.

حتماً چند روز قبل از مصاحبه دکتری، پایان نامه خود را کامل مرور کنید، تا تسلط کاملی روی مطالب آن داشته باشید. سوالاتی که از پایان نامه کارشناسی ارشد پرسیده می شود عبارتند از:

• موضوع پایان نامه
• از چه روش های تحقیق در پایان نامه استفاده کردید
• یافته های پایان نامه
• چرا از این نرم افزار یا آزمایش خاص استفاده کردید

پایان نامه شما می تواند یکی از نقاط قوت در مصاحبه دکتری باشد.

سوال3: چرا می خواهید در مقطع دکتری ادامه تحصیل بدهید

هیئت داوران می خواهند بدانند هدف شما از تحصیل در مقطع دکتری چیست. دلیل اصلی شما از گرفتن مدرک دکتری چیست. شاید این سوال در ظاهر ساده به نظر برسد، اما نباید یک پاسخ ساده و کلیشه ای برای آن آماده کرد.

اساتید می خواهند انگیزه داوطلب برای ادامه تحصیل را بدانند. به همین منظور، داوطلب باید نشان دهد که دارای برنامه مشخص و چشم انداز فردی دارد و کاملاً هدفدار این مسیر علمی را انتخاب کرده اید.

بخاطر داشته باشید که انگیزه، یکی از شاخص های اصلی موفقیت در مصاحبه دکتری است. شما بایستی بتوانید اساتید را کاملاً متقاعد کنید که خواهان تحصیل در مقطع دکتری و در این دانشگاه هستید. البته نباید در این زمینه اغراق کنید.

بیشتر بخوانید : 5 راهکار برای دفاع از رساله دکتری

سوال 4 : سوالات به زبان انگلیسی

یکی از سوالاتی که داوطلبان از شنیدن آن دچار استرس می شوند و ممکن اعتماد به نفس خود را از دست بدهند سوالات مربوط به زبان انگلیسی است. سوالات زبان انگلیسی به اشکال مختلفی مطرح می شود که همه داوطلبان با هر سطحی باید آمادگی لازم برای پاسخگویی را داشته باشند.

در جلسه مصاحبه دکتری حتی داوطلبانی که سطح خوبی از زبان ندارند، بایستی تلاش کنند تا حد امکان آمادگی برای این سوالات را کسب کنند. در واقع داوطلبانی که مدرک زبان در جلسه مصاحبه دکتری ارائه می دهند بصورت تخصصی از آنها سوال می شود. باید بدانید داوطلبانی که توانایی در پاسخگویی به سوالات زبان انگلیسی ندارند به منزله رد شدن در مصاحبه نیست. اما در کل شما می توانید به اساتید اطمینان بدهید که به دنبال ارتقای سطح دانش زبان خود هستید.

متداول ترین سوالات به زبان انگلیسی در جلسه مصاحبه دکتری:

• معرفی داوطلب و ارائه رزومه آموزشی و پژوهشی و هدف از تحصیل در مقطع دکتری
• ارائه یک متن انگلیسی به داوطلب و درخواست روخوانی و ترجمه
• پرسیدن لغا تخصصی مربوط به رشته تحصیلی
• مکالمه انگلیسی اساتید با داوطلب

سوال 5 : سوالات تخصصی از دروس تخصصی

بهترین روش پاسخگویی به سوالات تخصصی در رشته مورد نظر خود این است که ابتدا در مورد اساتید دانشگاهی که دعوت به مصاحبه شده اید، اطلاعات کاملی جمع آوری کنید.

روش پیشنهادی تیم پارسین مشاوره به داوطلبان:

• بررسی آخرین مقالات علمی و پژوهشی اساتید مورد نظر در جلسه مصاحبه (اساتید مربوط به گرایش تحصیلی دانشگاه مورد نظر)
• خواندن آخرین  کتاب های تالیفی و ترجمه شده اساتید مورد نظر
• مطالعه دروس تخصصی و تسلط کامل بر نظریه های و اصطلاحات تخصصی در رشته مورد نظر
• همچنین از مهم ترین کتاب های چاپ شده در آن زمینه تخصصی اطلاع داشته باشید.

بیشتر بخوانید: نحوه امتیازدهی مقالات در مصاحبه دکتری

سوالات 6: سوالات مصاحبه دکتری از زمینه پژوهشی داوطلب

در روز مصاحبه معمولاً در مورد زمینه پژوهشی داوطلب ممکن است که این دو سوال مطرح شود:

1.سوال در مورد مقالات و کارهای پژوهشی داوطلب؛

 از داوطلب در مورد مقالات، کتاب و کارهای پژوهشی وی سوال می شود. این سوالات ممکن است در قالب روش تحقیق، بیان مسئله و حتی موضوع آن پژوهش باشد.

2.موضوع پروژه ای که برای دکتری انتخاب کرده اید؛

یکی از مواردی که نشان می دهد شما انگیزه کافی و آمادگی لازم برای تحصیل در مقطع دکتری را دارید، انتخاب یک موضوع مناسب برای پروژه تحقیقاتی در زمان دکتری است. این موضوع نشان می دهد که شما از قبل برنامه ریزی لازم را انجام دادید. بطور کلی اساتید از این تیپ داوطلبان استقبال می کنند.

اگر شما بتوانید برای موضوع انتخابی خود یک پروپوزال تهیه کنید خیلی عالی می شود. چنانچه بتوانید زمینه پژوهشی را انتخاب کنید که به حیطه پژوهشی اساتید مورد نظر نزدیک باشد، یک امتیاز مثبت برای شما به حساب می آید.

سوال 7 : چرا این دانشگاه را برای تحصیل انتخاب کردید

اساتید در جلسه مصاحبه دکتری می خواهند بدانند علت انتخاب کردن این دانشگاه برای تحصیلات دکتری چیست. حتی احتمال دارد از شما سوال کنند که بین دانشگاهی که تحصیلات کارشناسی ارشد در آنجا  سپری کردید و این دانشگاه کدام یک را انتخاب می کنید. شما از قبل باید جوابی مناسب برای این سوال آماده کرده باشید.

بهترین پاسخی که برای این سوال می توانید داشته باشید این است که در مورد دانشگاه مورد نظر و گروه اساتید مصاحبه کننده کاملاً تحقیق کنید و نکات قوت و بارز این دانشگاه را بیان کنید. بطور مثال، می توانید بگویید «آزمایشگاه خیلی پیشرفته، مراکز تحقیقاتی بزرگ و مرتبط با گرایش و رشته تحصیلی ام».

«من مشتاق هستم که از امکانات و تخصص این دانشگاه استفاده کنم»

سوال 8 : سوالات عمومی

هیئت داوران برای آشنایی بیشتر با داوطلبان، یکسری سوالات عمومی از آنها می پرسند. این سوالات عبارتند از؛

• هدف از تحصیل در مقطع دکتری چیست
• در حال حاضر شاغل هستید؛ برای اساتید خیلی مهم است که دانشجوی دکتری بصورت تمام وقت روی پروژه خود کار کند. شاغل بودن در این جا تاثیر منفی دارد. مگر این که کار فعلی شما در زمینه ی تدریس باشد که یک امتیاز مثبت برای شما به حساب می آید.
• چگونگی تامین هزینه تحصیل و پرداخت شهریه دانشگاه؛ معمولاً در دوره های شهریه پرداز و دانشگاه آزاد این یکی از سوالاتی است که از داوطلب پرسیده می شود. چون شهریه مقطع دکتری بسیار بالا است و اساتید در جلسه مصاحبه می خواهند مطمئن شوند که داوطلب توانایی پرداخت این شهریه را داشته باشد.

سوال 9 : سوالات عقیدتی و سیاسی

در برخی دانشگاه ها علاوه بر سوالات تخصصی، پایان نامه و پژوهشی و زبان احتمال دارد سوالات سیاسی روز و موضوعات دینی و مذهبی هم پرسیده شود. بنابراین داوطلبان بایستی آمادگی لازم را برای جوابگویی به این گونه سوالات را داشته باشند.

داشتن یک دید کامل به جلسه مصاحبه دکتری باعث بوجود امدن اعتماد به نفس بالا می شود. پس بهتر است نقاط قوت و ضعف خود را توسط یک مشاور بررسی کنید.

نکات مهم در روز مصاحبه دکتری

1.در جواب سوالات مصاحبه دکتری صداقت داشته باشید. سعی نکنید ضعف خود را در برخی زمینه ها توجیه کنید.

2. در جلسه مصاحبه دکتری شما بایستی نشان بدهید فردی هستید که روحیه معلمی (که عاشق آموزش و تدریس در دانشگاه) و روحیه محققی (برای انجام دادن پروژه دکتری) دارید.

3. اگر برخی اساتید سوالات عجیب از شما پرسیدند؛ اصلاً آرامش خود را از دست ندهید چرا که این سوالات تکنیک های هستند که تنها می خواهند روحیه و توان شما را در موقعیت های فشار روانی بسنجند.

4. بهتر است تمامی تحقیقات و کارهای پژوهشی شما در یک زمینه خاص باشد و از یک شاخه به شاخه دیگر نپرید.

5. اعتماد به نفس داشته باشید.

6. اطلاعات خود را تا حد امکان در مورد رشته تحصیلی خود به روز کنید. دو مقاله جدید بخوانید کفایت می کند.

سوالات متداول:

1.آیا نداشتن مدرک زبان باعث رد شدن در مصاحبه دکتری می شود؟

خیر- مدرک زبان نمره خود را دارد.

2. سوالات جلسه مصاحبه دکتری چه مواردی است؟

در مقاله بالا به سوالات رایج مصاحبه دکتری را پرداخته شده.

3. آیا امکان دارد از سوالات دروس تخصصی در جلسه مصاحبه سوال نشود؟

ممکن است از برخی داوطلبان سوال نشود ولی در هر حال باید مطالعه از دروس تخصصی را انجام داد.